بهروه وری

این متن شامل 266 صفحه می باشد 

در روند پرشتاب توسعة اقتصادي، توجه به بهبود در مؤسسات توليدي و اقتصادي رو به فزوني است و هر تشكلي كه خواهان ادامة ‌حيات و حضور در عرصه‌هاي رقابتي باشد ناگزير از برنامه‌ريزي براي بهبود مستمر بهره‌وري است. به تبع اين امر، درك صحيح نيازها، استقرار و ايجاد سيستم‌ها و استفاده بهينه مداوم از آنها، سه گام اصلي در تحقق اوليه بهبود بهره‌برداري بهينه و استفاده صحيح از امكانات و توانايي‌هاي موجود است.

رسالت خطير مديريت به عنوان در اختيار دارندة‌ اصلي منابع، به اجرا درآوردن مراحل علمي بهبود است. در قدم اوليه آموزش مفاهيم علمي و كارشناسي متناسب با نيازها به طور يكپارچه به عنوان اصل اول و مهم اين برنامه‌ريزي تلقي مي‌شود و در حقيقت مي‌توان آن را به عنوان حلقة مفقوده‌اي در نظر گرفت كه نقشي كليدي ايفا مي‌كند و از عمده‌ترين ابزارهاي مورد نياز براي هدايت امر بهبود بهره‌وري در مجاري صحيح است.

علي الاصول وظيفه سخت سازگار كردن شرايط مجموعه كاري با امكانات و محدوديت‌هاي دروني و بيروني به عهده مديريت است و او بايد خواهان دستيابي به بهترين شكل بهره‌برداري از منابع و كنترل مصرف باشد. بنابراين فراگيري صحيح مفاهيم بهره‌وري و تكميل سطح آن مي‌تواند به توسعة بينش و دانش مديران حال و آينده ياري رساند و با تجديد قواي ذهني، خوني تازه در رگهاي مجموعه جاري سازد. طبق بررسي‌هاي به عمل آمده 75 درصد راه‌حل‌ها در به كارگيري هر يك از عوامل: سرمايه، كار، مواد اوليه و فن‌آوري به مديريت برمي‌گردد؛ چرا كه اگر به طور مديريت براي استقرار استاندارد توجيه شده و بينش داشته باشد. 85 درصد كار انجام گرفته است. [1]

آگاهي و بينش مديراين در سطوح مختلف به كمك آموزش فراگير و منسجم مفاهيم بهره‌وري بطور جامع ارتقاء مي‌يابد و به تبع آن، شفافيت ذهنيت ها حاصل مي شود. فنون جديد و طرح‌هاي نو، بهبود بهره‌وري، كيفيت و … نمي‌توانند بدون اطلاعات نوين تداومي مستمر داشته باشند.

2-1 بيان ضرورت تحقيق:

هر شركت براي حركت در جهت بهبود بهره‌وري و كيفيت، ناگزير بايد به اقداماتي اساسي دست زند. يكي از اين اقدامام پنج اس مي‌باشد، يعني فعالتيهايي كه هدف از آنها مرتب كردن، پاكيزه ساختن و سامان دادن محل كار و ايجاد و حفظ شرايط استاندارد و انضباط لازم براي انجام بهينة كارهاست.

نام پنج‌اس از اولين حروف واژه‌هاي ژاپني سازمانهاي (سئي ري Sein) نظم و ترتيب (سئي تون Seiton)، پاكيزه سازي (سئي سو Seiso)، استاندارد سازي (سئي كتسو Seiketsu) و انضباط (شيتسوكه Shitsuke) گرفته شده است. به كارگيري اين پنج‌اس در تمامي سطوح شركت مي‌تواند نتايجي بسيار چشمگير به همراه داشته باشد كه از آن جمله مي‌توان به پيشگيري از حوادث، كاهش ميزان وقفة كاري، تقويت كنترل عملي فرآيندها و ايجاد جوي سالمتر در محيط كار اشاره نمود.

نكته قابل ذكر اين است كه مي توان روشهايي چون سيستم پيشنهادات (SS) ،‌ داوير كنترل كيفيت (QCC ،‌ مديريت كيفيت جامع (TQM) را از جمله روشهاي ارتقا دهنده بهره‌وري به شمار آورد.[2] تجربه نشان داده است كه به منظور اجراي موفق روشهاي مذكور بهتراست ابتدا روش پنج‌اس اجرا شود.

لازم به توضيح است كه به منظور اجراي صحيح روش پنج‌اس مشاركت تمام كاركنان لازم است و مي‌توان گفت فعاليت پنج‌اس بين مديران و كاركنان مشترك است.

نمودار (1-1) رابطة بين رويكردهاي مديريت نوين و سيستم 5S (منبع، همان).

3-1 موضوع تحقيق

در ادبيات اقتصادي مطالب فراواني در خصوص ارتباط رشد بهره وري با رشد 2 اقتصادي عنوان شده است. در بسياري از اين موارد تأكيد مي‌گردد كه رشد اقتصادي به زودي كند خواهد شد مگر اينكه بار شد بهره‌وري همراه باشد و همچنين توجه داده شده است كه تداوم رشد بهره‌وري نيز بدون اتخاذ سياستهايي مناسب امكان‌پذير نخواهد بود. از اين رو سياستگذاران و برنامه‌ريزان اقتصادي در تدوين برنامه هاي رشد اقتصادي به امر ارتقاي بهره‌وري توجه خاصي مبذول مي‌دارند.

در برنامه‌هاي اول و دوم توسعة اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران همواره از بخش صنعت به عنوان محور توسعه نام برده شده و رشد آن به عنوان هدف اصلي برنامه مورد توجه قرار گرفته است. مطابق آمار و اطلاعات موجود در كشور، متوسط رشد سالانه شاخص بهر‌ه‌وري نيروي كار در بخش صنعت و طي دوره 76-1365، برابر با 1/1 درصد بوده است.[3]اين رشد در مقايسه با بسياري از كشورهاي كه كم و بيش دارا

[1] نشريه تخصصي مديريت بهره‌وري.

[2]Suggextion System (SS) Quality control circles (QCC) Total Quality Management (TQM)Total prevent & Maintainance (TPM) just in Time (JIT).

[3] گزارشات موجود در سازمان مديريت و برنامه‌ريزي، دفتر اقتصاد كلان.